Publiczne Przedszkole
w Chróścinie

REKLAMA TELEWIZYJNA I JEJ WPŁYW NA DZIECKO

WPŁYW REKLAM TELEWIZYJNYCH NA POSTAWY DZIECKA 

              Mówiąc o skuteczności reklamy ma się na myśli efekt, jaki dany przekaz wywołał na odbiorcy. Chodzi tu może głównie o zachęcanie go do kupna określonego produktu, ale także o budowanie lojalności klienta oraz tworzenie świadomości marki, co przekłada się następnie na wymierne działanie konsumenckie.

Reklamy są, oczywiście, tworzone i emitowane po to, by przez nie wpływać na widzów. Wpływ ten może powodować skutki, które odbiorca sobie uświadamia,   np. pragnienie posiadania jakiegoś produktu, i takich, których nie uświadamia sobie w pełni. Dotyczy to przede wszystkim apeli emocjonalnych, których dzieci się dopiero uczą.

              W literaturze, [ Aronson 1995, Bromboszcz 1994 ] mówi się o zamierzonym i nie zamierzonym wpływie reklamy. Wpływem zamierzonym jest, oczywiście, dokonywanie przez dzieci zakupów reklamowanych produktów, a także nakłanianie rodziców, by je kupili. Efekty niezamierzone, polegają                  na konfliktach między dzieckiem proszącym o jakiś produkt a odmawiającym mu otoczeniem. Badania wykazały, że reklamy telewizyjne często wywołują konflikty między dziećmi a rodzicami dotyczące zakupów [ Bromboszcz 1993 ]

              Podczas analizy różnych mechanizmów wykorzystywanych w telewizyjnej reklamie polskiej, okazało się, że podawanie fałszywych lub nieścisłych informacji, które mają szczególny wpływ na dziecko jest właśnie najczęstsze w reklamie [ Braun – Gołkowska].

              Dzieci są bardzo chłonne na reklamę, chętnie rozmawiają jej językiem. Jednakże jej percepcja jest ściśle związana z wiekiem dziecka. Małe dzieci              w równym stopniu lubią reklamy do nich kierowane , jak i reklamy dla dorosłych. Zapamiętują i powtarzają hasła reklamowe, szczególnie gdy mają postać melodyjnych piosenek. Najmłodsze dzieci zwykle traktują reklamę bardzo dosłownie, nie rozumieją animacji, żartów. Dla nich jest to świat, w którym można odwrócić to co ostateczne, zapobiec nieszczęściu. Przekaz reklamowy upraszcza świat i oczyszcza go z kłopotów. Większość reklam telewizyjnych cechuje jednoznaczność, przez co obraz reklamowy jest bardziej dostępny dla dziecka.

             W wieku przedszkolnych dziecko nie rozpoznaje zamiarów producenta. Dlatego potrzebne są uregulowania prawne, które chroniłyby ufność najmłodszych przed nachalnym fałszem reklam.

Za ich przyjęciem przemawiają między innymi wyniki badań przeprowadzonych przez [ Bromboszcz E. 1989 ].                                                     

Wskazują one, że dzieci 5 -7 letnie nie dostrzegają perswazyjnego celu reklamy. Ponadto u wielu dzieci pojawiło się uczucie frustracji, kiedy zakupiony                pod wpływem reklamy produkt nie posiadał walorów wychwalanych w reklamie.

             Producenci mają świadomość, że decyzja o zakupie określonego produktu wynika nie tyle z tego braku, co z wpływu reklamy i rozbudzeniu potrzeb dziecka. Łączy się to z tym, że obok wpływu grupy rówieśniczej i porady rodziców, reklama stanowi zauważalny czynnik podejmowania decyzji odnoście zakupu danego towaru.

             Dzisiejsze dziecko niejako skazane jest na reklamy. Niestety nie zdaje sobie sprawy z manipulacji, jakim jest poddawane. W tej sytuacji bardzo poważną rolę mają do odegrania zarówno rodzice, jak i nauczyciele i pedagodzy. Chodzi tu o to, aby wprowadzić do szkół edukacje medialną, która uczyłaby dzieci odbioru reklam, wytłumaczyła mechanizmy działania, a tym samym w dużym stopniu zneutralizowała wpływ tego środka przekazu. W przedszkolach nauczyciele powinni prowadzić zajęcia, które pokażą dziecku jak duży wpływ ma reklama na postawy dziecka. Nie chodzi bowiem o to, aby całkowicie wyeliminować reklamę z życia dzieci ale o to by nie przesłaniała ona prawdziwych wartości dzieciństwa. Uważam, że miejsca i roli reklamy w życiu dziecka nie można demonizować.

Reklamy pobudzają w dzieciach chęć kupowania pokazywanych artykułów i temu służą przede wszystkim ze strony reklamodawców. Jednak oprócz tego zamierzonego oddziaływania oglądanie reklam wpływa też na dzieci pod innymi względami. Wszystkie reklamy emitowane w ciągu dnia można oceniać tak, jak się ocenia filmy dla dzieci. Jeżeli dziecko pod wpływem reklamy zapragnie posiadać zabawkę (co jest zamierzonym oddziaływaniem reklamy), jest to wynik naśladowania przedstawionych modeli. Modelowanie nie można jednak ograniczyć do jednego konkretnego zachowania, o które chodzi producentowi reklamy. Jeżeli dziecko naśladuje osoby widziane w reklamie, może się to odnosić nie tylko do pragnienia zjedzenie czekolady ale również do sposobu ubierania, mówienia,  i innych zachowań. Emocje rozbudzone przez reklamy nie zawsze mogą prowadzić do zakupu reklamowanego produktu. W psychice jednak pozostaje ich ślad        i stają się częścią życia emocjonalnego dziecka.Wyraża się to w różnych zachowaniach, np. w zabawach, piosenkach i powiedzeniach. Czasami, zwłaszcza          gdy dotyczy to emocji budzących niepokój, może się wyrażać na zewnątrz, a jednak pozostawać w sposób utajony w psychice małego dziecka.

Wydaje mi się, że w prawidłowo funkcjonującej rodzinie, gdy najbliższe otoczenie stanowi dla dziecka oparcie, a telewizja nie jest jedynym źródłem informacji  o świecie, reklama i jej wpływ nie stanowią źródła zagrożenia.

Bibliografia

Aronson E. -”Człowiek jako istota społeczna” wydawnictwo 3W-wa1995

Braun- Gałkowska M.- ” Reklama telewizyjna a dzieci”

Bromboszcz E. ” Rola reklamy telewizyjnej w procesie socjalizacji i konsumpcji u dzieci”

Bromboszcz E. „Percepcja reklamy telewizyjnej przez dzieci”